تبدیل روستا به شهر باید با نگاه توسعه ای باشد نه نگاه رشد ، چرا که تبدیل روستا به شهر کمیت است و کیفیت در آن تغییری نمی کند . طرح توسعه شهری ، آمایش سرزمین ، ناحیه وکالبد شهری می تواند نقشه راهی برای توسعه مناطق روستایی و شهری باشد و مشخص می کند که کدام مرکز سکونتگاهی در چارپوب نظام سکونتگاه شهری توسعه یابد و کدام روستا تبدیل به شهر شود به نظر می رسد در تبدیل روستاها به شهر بیشتر نگاه سیاسی حاکم است تا توجه به کارکردهای یک روستا و شهر و این نگاه غلط منجر به ازبین رفتن کانون های تولید در روستاها می شود . متاسفانه همین نگاه های غلط موجب شده سهم ۲ درصدی ۴۸۴ شهر از کل جمعیت شهری را به خود اختصاص دهند. این در حالیست که در چندین شهر جمعیت هر شهر زیر ۲۰۰۰ نفر می باشد.
تبدیل تعدادی از سکونتگاههای روستایی به شهر با هدف کاستن از جریانهای جمعیتی به سوی شهرهای بزرگ یکی از استراتژیهای کشور در دورههای اخیر بوده است. ولی مطالعات انجام گرفته نشان میدهد که در اتخاذ راهبرد تبدیل نقاط روستایی به شهر، معیار جمعیتی نقش چندانی نداشته است، چرا که تعداد زیادی از شهرهای تازه تأسیس شده، فاقد معیار جمعیتی تعریف شده برای شهر شدن هستند.
البته نا گفته نماند که معیار جمعیتی نمیتواند به تنهایی در تفکیک مکانهای روستایی از مکانهای شهری پاسخگو باشد، و در این میان میتوان به برخی معیارها و متغیرهای دیگر نیز اشاره کرد: عامل نهادی (وجود نهادها و سازمانهای اجرایی، قانونگذاری، خدماتی، رفاهی و زیرساختی)، معیار کارکردی (سهم شاغلان در بخشهای مختلف اقتصادی)، معیار برخورداری از سطحی از پیشرفت و توسعه، وجود سیمای شهری (در شبکه خیابانها، استخوانبندی و ساخت و بافت و انسجام کالبدی)، نرخ رشد جمعیت، بافت جمعیتی، ساختار جمعیتی، میزان تراکم خالص و ناخالص در روستا، الگوی کاربری اراضی در روستا، وضعیت اشتغال و بیکاری، قیمت زمین، فاصله با شهرها و روستاهای بزرگ مجاور، قرار گرفتن در مرکز مبادلات و مراودات اجتماعی و اقتصادی در یک بستر جغرافیایی و مانند اینها. البته این ملاکها باید انعطافپذیر و بر اساس شرایط و گرایشهای منطقهای باشند.
در مجموع نباید فراموش کنیم که عامل جمعیت بهرغم همه کاستیهایش، در همه کشورها استفاده میشود و یکی از بهترین روشها برای تفکیک شهر از روستا بهشمار میاید، چرا که عامل جمعیت خود آورنده و تأمین کننده عوامل و مؤلفههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دیگری است. به عنوان مثال، جمعیت باعث به آستانه رسیدن یک سکونتگاه برای بهرهمندی از مجموعهای از خدمات و زیرساختها است. بنابراین روند شتابزده و ناگهانی تبدیل نقاط روستایی به شهر در کشور ما، بدون ایجاد بسترهای مناسب در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیربنایی علاوه بر افزایش هزینههای بخش عمومی –به دلیل ناتوانی ساکنان در مشارکت مالی- سبب افزایش توقع و انتظار ساکنان این سکونتگاهها و تقویت باور تلاش در تبدیل روستا به شهر به منظور جذب حمایتهای مالی و اعتباری برای توسعه و عمران نیز شده است.
اما به استناد تبصره ۵ اصلاحی ۴/۱۲/۸۹ ماده ۴ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب ۱۵/۴/۶۲ و اصلاحات بعدی که اشعار می دارد روستاهای واجد شرایط چنان چه دارای ۳۵۰۰ نفر و آیتم های شهری را داشته باشد شهر شناخته می شود.
با توجه به اینکه منطقه مرگور با تراکم زیاد جمعیتی بالغ بر ۴۲۰۰۰ نفری بوده و در راستای افزایش شاخص های توسعه ای منطقه ، از جمله توسعه بهداشتی ، آموزشی ، خدماتی ، راه های مواصلاتی و … در جهت خدمات رسانی بهتر به مردم که باعث ایجاد روند مهاجرت معکوس از مرکز شهرستان به منطقه می گردد و نیز به نوعی باعث کاهش معضل حاشیه نشینی و بذهکاری خواهد شد که با ارتقاء روستای بزرگ همچون دیزج مرگور به شهر که حدود ۱۵ درصدی( ۶۲۰۰ نفری) جمعیت منطقه را نیز به خود اختصاص داده است برای منطقه مرزی مرگور و شهرستان ارومیه ، بسیار موثر و مثبت واقع خواهد شد .
همان طور که در پاراگراف دوم نیز اشاره گردید که جدای جمعیت باید معیارها و متغیرهای دیگری در نظر گرفته شود . روستای دیزج مرگور علاوه بر جمعیت با داشتن سیمای کاملا شهری از نظر ساختمانی ، اشتغال و سایر عوامل – دارای ویژگیهای خاص خود بوده به طوری که اکثر ساکنان دائمی آن مشاغل کسب ، تجارت ، صنعت ، کشاورزی ، خدمات و فعالیت های اداری اشتغال داشته و زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردار و کانون مبادلات اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی حوزه جذب ونفوذ خود برای منطقه مرگور و روستا های اقماری بوده است .
در چند سال اخیر با اجرای چندین برنامه توسعه ای ، امروزه شاهد شکوفایی و پوست اندازی دیزج مرگور در بسیاری از حوزه ها از جمله در بخش عمرانی و زیرساخت های شبکه شوارع (خیابانها) که شامل بلوار ، آسفالت مغابر ، مسیرگشایی ، جدول گذاری ، دیوار ساحلی ، زیباسازی و … و ارتقاء سرانه فضاهای ورزشی و درمانی ، پارک کودک و سرانه فرهنگی و آموزشی (احداث جدید دو باب مدرسه ) ، ساماندهی بازار هفتگی و درصدد ارتقاء آن(احداث میدان تربار) بوده و همچنین سرمایه گذاری در بخش کشاورزی (احداث چندین سردخانه و واحد کشاورزی و تولیدی) ، خدمات و گردشگری که تمامی این برنامه ها نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان و همچنین مدیریت قویتر از دهیاری به نام شهرداری را می طلبد و در آخر برای رفاه حال مردم جهت ارائه خدمات ارزنده دولتی به روستاها و جلوگیری از حاشیه نشینی و مهاجرت بی رویه روستائیان منطقه مرگور به شهرها و با توجه به موقعیت جغرافیایی و آینده منطقه ارتقاء روستای دیزج مرگور به شهر می تواند در تمامی ابعاد اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی تاثیر گذار و مفید خواهد بود.
انتهای پیام //فرهاد خرمی – کارشناس ارشد مدیریت اجرایی
ثبت دیدگاه