ماجرای چمدان ۲۰ کیلویی ترامپ

مساله “چمدان اتمی” رئیس جمهور آمریکا که در حال حاضر در اختیار ترامپ است و نحوه رد و بدل شدن آن با رئیس جمهوری جدید این کشور، چالش‌ها و مناظرات جدی و گسترده ای را در آمریکا ایجاد کرده است.

دونالد ترامپ تاکنون بارها و بارها تاکید کرده که در مراسم تحلیف ریاست جمهوری جدید آمریکا شرکت نخواهد کرد. این مساله جدای از اینکه جلوه ای جدید از جنجال آفرینی های ترامپ است، نگرانی های جدی را نیز در آمریکا ایجاد کرده است.

دوره ریاست جمهوری “دونالد ترامپ” در آمریکا را بایستی یکی از خاص ترین دوران، در تاریخ این کشور به حساب آورد. ترامپ در دوره چهارساله حضور خود در قدرت، ابتدا با شعارهایی نظیر “اول آمریکا/First America” و “بار دیگر عظمت و شکوه را به آمریکا بازگردان/Make America Great Again” روی کار آمد اما در پایان دوره ریاست جمهوری خود، ارزش هایی که آمریکا، سال ها خود را به عنوان پیشروی آن ها در عرصه بین المللی می دانست(نظیر دموکراسی، قانون گرایی و حقوق بشر آمریکایی) را فرسنگ ها به عقب راند و در عمل، وجهه بین المللی این کشور را عمیقا مخدوش ساخت.

ریاست جمهوری ترامپ دوره ای است که در موراد مختلف با اتفاقات نادر همراه شده مثلا وی جزو معدود افرادی در جهان است که بدون هرگونه سابقه کار سیاسی، توانست بالاترین کرسی قدرت در آمریکا را به دست گیرد. او همچنین نخستین رئیس جمهوری در تاریخ آمریکا است که دو بار استیضاح شده و یا از قصد جدی خود مبنی بر عدم حضور در مراسم تحلیف ریاست جمهوری جدید آمریکا سخن گفته است(امری که باز هم در تاریخ آمریکا، بی سابقه است). در روزهای پایانی حضور او در قدرت نیز، برای نخستین بار یک رئیس جمهور در آمریکا با تحریک هوادارانش، زمینه سازِ حمله به یکی از مهمترین مراکز سیاسی آمریکا یعنی ساختمان کنگره این کشور شد. بدعت های عجیب و غریب ترامپ در عرصه سیاست داخلی و خارجی آمریکا به قدری گسترده و وسیع اهستند که می توان در مورد آن ها کتاب ها نوشت. با این حال، دونالد ترامپ بار دیگر و آستانه برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری جدید آمریکا، سوژه رسانه ها شده است.

در این راستا، بسیاری از افکار عمومی و حتی رسانه ها در روزهای اخیر به طرح این سوال پرداخته اند که اگر ترامپ در مراسم تحلیف بایدن شرکت نکند، سرنوشت چمدان اتمی این کشور که یکی از حساس ترین امکاناتی است که در اختیار روسای جمهور آمریکا قرار دارد چه خواهد شد؟ آیا عدم حضور ترامپ در مراسم تحلیف بایدن و ضرورت همراه بودنِ این چمدان با رئیس جمهور مستقر آمریکا(با توجه به اینکه ترامپ تا لحظه تحلیف بایدن در ساعت ۱۲ روز ۲۰ ژانویه، همچنان رئیس جمهور آمریکا است و از اختیارات ریاست جمهوری برخوردار است)، می تواند تهدید خاصی را برای آمریکا ایجاد کند و یا منجر به سواستفاده های احتمالی ترامپ شود؟ در این راستا بحث های گوناگونی درگرفته که بخش عمده ای از آن ها ناشی از این مساله هستند که اساسا این اتفاق در تاریخ آمریکا، بسیار نادر بوده و ترامپ اولین فردی است که دست به یکچنین اقدامی می زند.

*چمدان اتمی چیست؟

چمدان اتمی(که به آن فوتبال اتمی نیز می گویند) یک کیف چرمی است که در آن داده ها و کدهای رمزی و سری مورد نیاز جهت صدور فرمان حمله اتمی از سوی کشورهای آمریکا، فرانسه و روسیه، نگهدار می شود(این چمدان در اختیار روسای جمهور آن ها است). این چمدان ها برای نخستین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی و در بحبوحه بحران موشکی کوبا، ایجاد شدند و تا حد زیادی تحت تاثیر نگرانی های جدی “جان اف کندی” در زمینه امکان دسترسی به امکانات هسته ای آمریکادر شرایط بحرانی و حیاتی(در بحبوحه تنش میان آمریکا و شوروی) بوده است.

در این چهارچوب، رئیس جمهور آمریکا در هر زمان امکان دسترسی به کدها و رمزهای اتمی را خواهد داشت و در عین حال می تواند از خودسری های احتمالی فرماندهان ارتش آمریکا در به راه انداختن یک جنگ اتمی نیز جلوگیری کند. چمدان اتمی آمریکا ۲۰ کیلوگرم وزن دارد و پس از پیروزی رئیس جمهور آمریکا در انتخابات این کشور و برگزاری مراسم تحلیف، جلسه توجیهی جهت آشناسازی وی با نحوه عملکرد آن، به طور کاملا محرمانه برگزار می شود.

وجود چمدان اتمی به رئیس جمهور امریکا، آزادی و سرعت عمل قابل توجهی جهت خنثی سازی هرگونه تهدید هسته ای علیه آمریکا می دهد. از این رو، چمدان های اتمی همواره توسط یک دستیار نظامی، در نزدیکی رئیس جمهور مستقر آمریکا قرار دارند و در هر زمان می شود از آن ها استفاده کرد(این مساله مخصوصا زمانی که رئیس جمهور آمریکا در پایتخت آمریکا و در کاخ سفید حاضر نباشد، حائز اهمیت است). چمدان اتمی آمریکا حاوی امکاناتِ اطلاعاتی و ارتباطی پیشرفته ای است که به رئیس جمهور آمریکا در مواقع بحرانی، امکاناتی ویژه ای را ارائه می کند.

در این راستا، با انتقال قدرت در آمریکا، رئیس جمهور مستقر موظف است تا چمدان اتمی آمریکا را به رئیس جمهور منتخب این کشور تحویل داده و عملا کد و رمزهای جدید، در اختیار رئیس جمهور جدید آمریکا قرار می گیرند. با این حال، آنچه به تازگی در آمریکا ایجاد چالش کرده این نکته است که زمانی که ترامپ در مراسم تحلیف بایدن حضور ندارد و در نتیجه چمدان اتمی را نیز تحویل بایدن نمی دهد(زیرا وی تا لحظه تحلیف بایدن باید چمدان را در اختیار داشته باشد)، سرنوشت چمدان اتمی آمریکا چه خواهد شد؟

*ترامپ و چالش چمدان اتمی آمریکا

تاکنون نظرات زیادی در مورد سرنوشت چمدان اتمی آمریکا در بحبوحه انتقال قدرت به بایدن و با توجه به عدم حضور ترامپ در مراسم تحلیف ریاست جمهوری جدید آمریکا، مطرح شده است. عده زیادی با انتقاد از ترامپ، بر این نکته تاکید کرده اند که وی در راستای اهداف و منافع شخصی خود، عملا امنیت ملی آمریکا را به خطر انداخته و نگرانی های بی موردِ زیادی را نیز ایجاد کرده است. نگرانی هایی که در صورت قانونمند عمل کردنِ ترامپ، به هیچ وجه امکان مطرح شدن نداشتند.

“هانس کریستینسن” کارشناس تسلیحات اتمی در “فدراسیون دانشمندان آمریکایی” در رابطه با سرنوشت چمدان اتمی آمریکا در آستانه مراسم تحلیف بایدن می گوید: “شرایط جاری کاملا بی سابقه است. در عصر اتمی، هیچ رئیس جمهوری نظیر ترامپ، از شرکت در مراسم تحلیف جانشین خود، خودداری نکرده است. با این حال، مسوولیت ناپذیری ترامپ، وضعیتی عجیب را ایجاد کرده است. تنها راهی که از طریق آن می توان با چالش عدم حضور چمدان اتمی آمریکا در غیاب ترامپ مواجه شد این است که یک چمدان اتمی دیگر با کد و رمزهای دیگر ایجاد شده و در راس ساعت مقرر فعال شود”. این مساله به تایید بسیاری از کارشناسان تسلیحات اتمی در آمریکا نیز رسیده و مقامهای وزارت دفاع آمریکا نیز به نوعی آن را تایید کرده اند.

از این رو، آنچه که در روز تحلیف بایدن اتفاق خواهد افتاد(در صورت عدم حضور ترامپ در مراسم تحلیف)، این مساله خواهد بود که یک چمدان اتمی جایگزین، فعال و چمدان اتمی نزد دستیار نظامی ترامپ، غیر فعال خواهد شد. در این راستا، “استفان شوارتز” کارشناس تسلیحات اتمی در “انجمن دانشمندان اتمی آمریکا” تاکید می کند که “در روند تحویل چمدان اتمی آمریکا از ترامپ به بایدن، هیچ گونه توقفی اتفاق نخواهد افتاد و نیازی به نگرانی در این زمینه نیست. با این حال، آنچه که برای آمریکا واقعا هزینه زاست، بی قانونی های ترامپ است که عملا موضع و جایگاه بین المللی این کشور را تضعیف و بر سرمایه اجتماعی موجود (در آمریکا) به ساختار سیاسی این کشور نیز آسیب جدی وارد می کند.