«سیطره» قصه جاسوسی که ۷ سال در دل کومله و دموکرات زندگی می‌کرد

سیطره، روایتگر نفوذ خودسرانه جوانی به نام نادر کیانی به تشکیلات گروهک‌های تروریستی دموکرات و کومله است که تقریباً ۷ سال از زندگی‌اش را در برمی‌گیرد و نادر طی این مدت موفق می‌شود به رده‌های بالای امنیتی کومله نفوذ کند.

تا حالا دلتان خواسته یک روز جاسوس باشید یا جاسوسی را تجربه کنید؟ خیلی از پسربچه‌ها حداقل یک بار در زندگی دوست داشته‌اند که چنین هیجانی را تجربه کنند؛ مخصوصاً بعد از دیدن یک فیلم هیجان‌انگیز مخوف جاسوسی پلیسی!

نادر کیانی یکی از میلیون‌ها پسربچه ایرانی است که با دیدن یک صحنه هیجان‌انگیز پلیسی به سرش زده که برود و یک مامور امنیتی نفوذی در قلب دشمن شود و از قضا این هیجان امنیتی‌اش را عملی کرده است و قصه «سیطره» که کیانوش گلزار راغب آن را نوشته از همین‌جا شروع می‌شود.

سیطره، روایتگر نفوذ خودسرانه جوانی به نام نادر کیانی به تشکیلات گروهک‌های تروریستی دموکرات و کومله است که تقریبا هفت سال از زندگی‌اش را در بر می‌گیرد و نادر طی این مدت موفق می‌شود به رده‌های بالای امنیتی کومله نفوذ کند. مسؤولان امنیتی که یکی از آن‌ها را در این کتاب با نام «حاجی» می‌شناسیم با این کار نادر مخالفند اما او خودسرانه تصمیم می‌گیرد وارد عراق شده و با نفوذ به کومله آن را متلاشی کند در میانه این راه هم «حاجی» همراه نادر شده و به او در ماموریتی که خودش برای خودش تعریف کرده کمک می‌کند.

نخستین مسأله سیطره همینجا شروع می‌شود که باورپذیری این ماجرا برای مخاطب قدری سخت است. ما می‌دانیم شخصیتی به نام نادر کیانی واقعاً وجود دارد و از بیانیه‌های گروهک تروریستی کومله در اواخر دهه هشتاد هم مشخص می‌شود که ماجرای نفوذ او به این گروهک تروریستی و دستگیری‌اش توسط اقلیم کردستان عراق و استردادش به ایران حقیقت دارد.

اما اینکه یک فرد بی‌تجربه خودسرانه بتواند وارد یک گروهک تروریستی شود و چند سال بدون آنکه با هیچ نهادی در ایران مرتبط باشد از آن گروه اطلاعات جمع‌آوری کند قدری نیاز به توجیه بیشتر دارد.

کتاب البته مملو از نکات و دیده‌های دست اول راوی از اردوگاه گروهک‌های دموکرات و کومله است. کیانی طی سا‌ل‌های نفوذ به این گروهک‌ها چون از رده‌های پایین به سطوح بالای کومله نفوذ کرده توانسته مشاهدات زیادی از رده‌های مختلف داشته باشد و چیزهایی را برای مخاطب نقل کند که در روایت‌های رسمی که عمدتاً مبتنی بر اخبار آشکار و تحلیل‌های آن است وجود ندارد.

طبیعتاً این موضوع یکی از نقاط قوت این کتاب است که آن را اثری مهم می‌سازد و در کنار این مسأله، یکی دیگر از نکات «سیطره» آن است که این کتاب کاملاً منحصر به‌فرد است و روایتی به خواننده عرضه می‌کند که در کتاب دیگری وجود ندارد و از این حیث کتاب کاملاً بکر و تازه است.

سیطره با وجود داشتن یک سوژه جذاب از یک مسأله مهم رنج می‌برد آن هم ضعف در روایت است. کتاب کیانی در موقعیت‌های نفس‌گیری قرار می‌گیرد که با پرداخت بهتر می‌توانست بسیار جذاب و به‌ یاد ماندنی شود. اما گهگاه در حد یک بند تعریف و سپس رها می‌شود. شخصیت‌پردازی کتاب هم آن‌قدر گیرا و قوی نیست که بتواند کمکی به کتاب کند و به همین دلیل اسامی افراد و موقعیت‌ها به‌جز چند نفر مثل حاجی یا علیزاده سرکرده کومله به سرعت از یاد می‌رود.

کیانوش گلزار راغب با سیطره توانسته جای پای خود را در تألیف کتاب با محوریت گروهک تروریستی کومله محکم کند و این کتاب در کنار شنام، عصرهای کریسکان و برده‌سور می‌تواند تصویر ذهنی نسبتاً روشنی برای مخاطبان از گروهک تروریستی کومله بسازد.

یادداشتی که درباره کتاب «سیطره» جدیدترین اثر کیانوش گلزار راغب خواندیم نوشته‌ای از علیرضا ملوندی بود. این کتاب در سی و چهارمین نمایشگاه کتاب به همت انتشارات سوره مهر روانه بازار نشر شد.