در دنیای امروز دولتها به معنای عام حاکمیت بر اساس تأمین امنیت، اعطای آزادیهای مشخص و کسب رضایت مردم شکلگرفتهاند. ازاینرو انتظار میرود زمانی که منافع عموم جامعه اقتضا کند دولت تصمیمات لازم را در حوزههای مختلف اخذ و با اقتدار آنها را اجرایی نماید. در این صورت است که مردم احساس آرامش و آسودگی خواهند کرد و حاضر میشوند به دستورات و قوانین دولت تمکین کنند.
اگر دولت در مواقع بحرانی یا نیاز توانایی اخذ تصمیم صحیح یا اقتدار اجرایی سازی و عملیاتی کردن آنها را نداشته باشد حتماً به لحاظ پذیرش اجتماعی با چالش مواجه میشود و حتی در مواقعی ممکن است مردم آن جامعه در پی نافرمانی و اعتراض برآیند. اگرچه در اینجا دولت به معنای کل حاکمیت و قوای مختلف تشکیلدهنده آن به معنای عام و مصطلح است اما معمولاً چنین امری بیشتر از قوای مجریه انتظار میرود که در پی تدبیر روزانه برای حل مشکلات مردم باشد.
در دولت دوازدهم این حس «بی دولتی» که مردم پناهی ندارند و ارادهای برای اخذ تصمیمات صحیح، مهم و حساس و اجرای آن وجود ندارد در مواقع و بزنگاههای حساس و سرنوشتساز بسیار پیش میآمد. البته ممکن است برای همراهی مردم با یک تصمیم سخت نیاز به گفتوگو و اخذ سیاستهای کمکی و جبرانی باشد که اگر این پیشزمینهها فراهم نشود چالش و مشکل پدید میآید.
شاید یکی از مهمترین تصمیمات در دولت گذشته در آبان ماه ۹۸ گرفته شد که اگرچه تصمیم سران قوا بود اما دولت هرگز زمینههای لازم برای گفتوگو با مردم را مهیا نکرد و هیچ تدبیری برای چگونگی اعلام خبر یا کاستن از فشار روحی مردم ناشی از شنیدن این خبر پیشبینی نشد. همین مسئله موجب شد آن اتفاقات تلخ روی دهد؛ چراکه این تصور ایجاد شد دچار نوعی رهاشدگی در مقابل مشکلات و تبعات ناشی از این تصمیم شدهاند. البته نیاز به گفتن نیست مانند هر تجمع دیگری در آن مقطع زمانی نیز عدهای از سر منفعت یا کینه قصد افزایش تنش و تشنج را داشتند.
البته حالت دیگری غیر از عدم تصمیم نیز وجود دارد . نگاهی به زندگی روزمره و عادی بیانگر آن است که طی مدتهای مدید و طولانی بسیار پیش میآید یکنهاد یا نهادهای مختلف تصمیمات متعدد و متضادی میگیرند اما اراده و اقتداری برای حل این تناقض وجود ندارد و مردم در میان این وضعیت ناشی از اختلال سیستمی دچار گرفتاری و سردرگمی میشوند.
شاید یکی از نمونههای نزدیک این اتفاق، مطرحشدن دوباره بحث برگ سبز سند خودرو است. اختلافنظر و دیدگاه درباره سند خودرو سابقهای بیش از یک دهه دارد اما هنوز بعد از گذشت اینهمه مدت تکلیف اینکه آیا برگ سبز خودرو سند محسوب میشود یا اینکه ضرورت دارد سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی نیز ثبت شود روشن نشده است. اگرچه در هفتههای اخیر اعلام شد نیازی به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی نیست اما عدم تمکین نسبت به این مسئله موجب شد که عملاً وقتی ناجا عنوان میکند برگ سبز همان سند رسمی است نهادی دیگر برخلاف این مسئله نظر دهد و گویی اقتداری برای پایان دادن به این مسئله و حل قضیه وجود ندارد. درواقع اینکه صدور سند در کدام سازمان و نهاد باشد قطعاً برای مردم فرقی ندارد اما اینکه مردم در بلاتکلیفی و سردرگمی بیش از ۱۰ سال نگهداشته شوند و نهادهای متولی به این اختلاف پایان ندهند امر نامطلوبی است و در افکار عمومی تأثیر مثبتی نخواهد داشت.
مثال دیگر این وضعیت بلاتکلیفی و سردرگمی درباره منع تردد شبانه است. اینکه بعدازاین همه مدت از اجرای چنین طرحی، دقیقاً مشخص نیست چنین طرحی به چه میزان در مقابله با شیوع بیماری کرونا تأثیر داشته است. از سوی دیگر همزمان عنوان میشود برخی مراکز واکسیناسیون در تمام طول شبانهروز فعالیت دارند. طبیعتاً چنین تصمیماتی محصولی ناهماهنگی بین نهادی و عدم تلاش برای رفع چنین مشکلاتی است.
این موضوع از دید کاربران فضای مجازی نیز دور نمانده و برخی از آنها در هفتههای اخیر بارها به چنین مسائلی اشارهکردهاند.
بهعنوانمثال یکی از کاربران دراینباره نوشته است: «دو نمونه ملموس از فقدان دولت، منع/ عدم منع محدودیت تردد شبانه است و الزام/ یا عدم الزام تبت نقلوانتقال خودرو در دفاتر اسناد رسمی. آنچه به زندگی روزمره مردم مربوط است بیشتر حس رهاشدگی مردم در بی تصمیمیها را القا میکند بهویژه که موضوعات پیچیدهای هم نیست».
کاربر دیگری دراینباره مینویسد: «مدرسهها باز میشه باز نمیشه برگ سبز خودرو سند محسوب میشه؟ نمیشه؟ تردد شبانه هنوز هست یا برداشته شده؟ رواید عراق لغو میشه یا نمیشه بلیط اربعین با نرخ مصوب پیدا میشه یا نمیشه/ واردات خودرو آزاد میشه یا نمیشه …».
بدون شک مجموعه سازمانها و نهادهای حاکمیتی زمانی تصمیماتشان با پذیرش اجتماعی مواجه میشود که تصمیمات لازم را در مواقع مشخص و سر بزنگاهها اخذ نمایند و مردم از طریق این تصمیمات مشکلی از مشکلاتشان حل شود نه اینکه به چالشها و مصائب آنها افزوده گردد. قطعاً اگر ناهماهنگی و اختلالی نیز از نتیجه آن تصمیم رخ داد سریعاً یا در حداقل زمان ممکن باید برطرف شود نه اینکه منجر به سردرگمی مردم شده به مدت طولانی ادامه یابد.
ثبت دیدگاه