عدم واکنش ایران به درخواست های آمریکا برای ادامه مذاکرات برجام باعث شده است تا این کشور گزینه واقع بینانه تری در پیش گرفته و به دنبال راهکار دیگری غیر از توافقنامه خلع سلاحی برجام باشد.
رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در گفت‌وگو با پولیتیکو گفت اگر در ماه‌های آینده ایران و آمریکا نتوانند به توافقی دست یابند٬ تیم ما در حال آماده کردن برخی برنامه‌ها (و طرح‌ها) برای وضعیت‌های احتمالی است. یکی (از طرح‌ها) این است که تهران و واشنگتن یک توافق کاملا جداگانه امضا کنند که دارای مفاد متفاوتی با توافق کنونی(برجام) باشد. (طرح) دیگر این است که پاسخ‌های تنبیهی با همکاری متحدان اروپایی (علیه ایران) اعمال شود.
معنای این سخنان چیست؟
دوره کنونی نسبت به ۸ سال پیش که مذاکرات آغاز شد دارای تغییرات اساسی شده است. از سال ۱۳۹۲ تا امضای برجام؛ متحدان ایران در یمن تحت فشار شدید بودند، ایران در سوریه در موضع دفاعی قرار داشت و در عراق هم داعش در حال تاخت و تاز بود و آمریکا افغانستان را کنترل می کرد. اما هم اکنون در همه این جبهه ها نبرد با پیروزی طرف ایرانی به پایان رسیده و لزومی ندارد که ایران مانند گذشته به قرارداد خلع سلاحی برجام تن دهد. اگرچه همان زمان هم راههای بهتری پیش روی ایران بود.
به نظر می رسد که موضوع حضور طرف های اروپایی در مذاکرات اصالت خود را از دست داده و ایران و آمریکا به عنوان دو قدرت مهم در تحولات خاورمیانه باید بر سر حیطه نفوذ توافق کرده و در این توافق کاهش تحریم های ایران نیز در نظر گرفته شود.
در دوران محمود احمدی نژاد، جمهوری اسلامی ایران ذیل مذاکرات راهبردی با طرف مقابل گفتگو می کرد و قائل به مذاکرات هسته ای نبود، اما به دلیل سردرگمی سیاست خارجی کشور، در دوره روحانی به یکباره اعلام شد که فقط باید بر سر موضوع هسته ای مذاکره شود و مسائل دیگر قابل مذاکرده نیست، که نتیجه آن در برجام قابل بررسی است.
سیاست خارجی اصولی که سخنان مالی نشان می دهد طرف آمریکایی هم به آن رسیده باشد و در حال انطباق خود با واقعیات جدید است، می بایست بر مذاکرات راهبردی با آمریکا بر سر تعیین حیطه نفوذ با واقعیات میدانی جدید مبتنی باشد که شواهد متقن نشان می دهد ایران در آنها دست برتر را دارد. طبیعتا کشورهایی مانند فرانسه و آلمان که در خاورمیانه وزنی ندارند در مذاکرات هم جایی ندارند و انگلیس هم در هماهنگی با آمریکا عمل می کند و مستقل از آن نیست.
پایان/
ثبت دیدگاه