در چهار دهه گذشته انتخابات همیشه مهم ترین صحنه تجلی حضور مردم و حاکم شدن اراده آنها در نظام جمهوری اسلامی بوده است. احزاب و جریانات سیاسی نیز عمده فعالیت خود را در ماه های منتهی به انتخابات دارند. اگر چه این مسئله معضل و مشکل جدی است اما از آن تاکنون گریزی نبوده و متاسفانه روال این گونه بوده است. شاید از این بابت ضرورت داشته باشد تدابیری اندیشیده شود که تعداد احزاب که بیشتر شبیه گعده هستند در کشور کاهش یابند تا شاید با تجمیع نیروهای پراکنده، ساختار حزبی در کشور بهتر و قوی تر شود.
انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ همزمان با ششمین دوره انتخابات شوراها در ۲۸ خردادماه برگزار می شود. اگر چه بدلیل کرونا و ملاحظات سیاسی و اقتصادی، تاکنون احزاب و جریانات سیاسی حداقل به صورت رسمی فعالیت های خود را آغاز نکرده اند اما جسته و گریخته اخباری درباره شروع فعالیت، یارگیری و رایزنی برخی نامزدها به گوش می رسد.
در حال حاضر در جبهه اصولگرایان، افراد زیادی به عنوان نامزدهای احتمالی نام برده می شوند اما در نهایت باید دید سازوکارهای اصولگرایان به کدام نامزد یا نامزدها اقبال نشان خواهد داد. شاید مهم ترین دغدغه اصولگرایان در حال حاضر فعلاً معرفی نامزدی باشد که درباره وی حداکثر اجماع بوجود آید و تشتت و چندقطبی پدید نیاید.
اما در جبهه اصلاح طلبان وضعیت متفاوت است. در این باره محمدعلی ابطحی، عضو مجمع روحانیون مبارز و رئیس دفتر رئیس جمهور در دولت اصلاحات چهار رقیب انتخاباتی اصلی برای اصلاح‌طلبان نام می برد که شامل عدم مشارکت مخاطبان، حاکمیت، عملکرد دولت مورد حمایتشان و آشفتگی درونی جبهه اصلاحات است.
نگاهی به چهار عاملی که ابطحی از آنها نام می برد بیانگر آشفتگی درونی اصلاح طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ است که مشخص نیست چه سرانجامی خواهد داشت. درباره این عوامل می توان توضیحات زیر را ارائه داد:
عدم مشارکت مردم: با توجه به انتخابات مجلس که در اسفندماه ۹۸ برگزار شد و میزان استقبالی که مردم( کمتر از ۵۰ درصد) از آن داشته اند پیش بینی اولیه طبیعتاً باید آن باشد که مردم در انتخابات سال آینده نیز احتمالاً استقبالی در این حد داشته باشند. از آن جاکه طرفداران و پایگاه رای اصولگرایان همیشه بدلیل دلبستگی به نظام در انتخابات مشارکت می کنند ریزش ها و کاهش آرا بیشتر شامل جناح اطلاح طلب خواهد شد.
حاکمیت: مراد و منظور ابطحی از حاکمیت مشخص نیست ولی احتمالاً به فرایند تائید صلاحیت ها اشاره دارد. البته در انتخابات ریاست جمهوری تاکنون قریب به اتفاق نامزدهای اصلی اصلاح طلب تائید شده اند. بنابراین دلیلی ندارد اگر این بار نیز نامزدی رادیکال معرفی نشود اتفاق خاصی رخ دهد.
البته اصلاح طلبان همیشه تلاش داشته اند از این مسئله به عنوان راهی برای مظلوم نمایی، ترغیب طرفداران خود به حضور در انتخابات و اپوزیسیون نمایی برای جذب رای های خاکستری بهره گیرند. به همین دلایل بوده که برخی احزاب رادیکال اصلاح طلب همیشه تمایل داشته اند چهره های بسیار تندرو را برای انتخابات نامزد نمایند. البته از سوی دیگر، آنها در صحنه عمل و سر بزنگاه بسیار پراگماتیست عمل می کنند. در این باره کنارگذاشتن محمدرضا عارف و حمایت از حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ قابل ذکر است. اخیراً نیز تلاش بسیاری جهت انتخاب علی لاریجانی توسط برخی گروه های سیاسی اصلاح طلب صورت گرفته است.
عملکرد دولت روحانی: شاید مهم ترین مشکل اصلاح طلبان، پاسخگویی به کارنامه ضعیف دولت یازدهم و دوازدهم است که مهم ترین حامی آن بوده اند. در واقع احزاب و گروه های اصلاح طلب تاکنون جوابی برای کارنامه «تقریبا هیچ» روحانی ارائه نداده اند. در این بین اشارات همیشگی آنها مبنی بر این که روحانی اصلاح طلب نبوده نیز چاره کار آنها نخواهد شد و بیشتر از آن که یک پاسخ کننده باشد نوع مسئولیت گریزی و فرار رو به جلو است.
نامزدهای فراوان: در این مقوله هر دو جریان سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا اشتراک دارند و باید دید چه راه حلی برای این مسئله ارائه خواهند داد. در حال حاضر نیز از نامزدهای اصلاح طلب بسیاری در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به عنوان کاندیداهای احتمالی نام برده می شود.
به مواردی که ابطحی اشاره کرده برخی دیگر از اصلاح طلبان، مولفه های دیگری نیز اضافه می کنند که از آن جمله می توان به آلودگی و دنیاطلبی برخی چهره های شاخص اصلاح طلب، عدم تربیت نیروهای جوان و نداشتن تعریف مشخص از اصلاح طلبی اشاره داشت.
در نهایت باید گفت هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا شاید کار سختی برای اقناع مردم داشته باشند چرا که شرایط اقتصادی مناسبی بر کشور حکمفرما نیست و در این بین کار اصلاح طلبان به عنوان حامیان جدی دولت روحانی در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶(هر چند این ماه های آخر تلاش دارند راه خود را جدا نمایند که اگر گفته نشود نشدنی اما بسیار سخت است) مشکل تر خواهد بود.
ثبت دیدگاه